Een lesje in de nederigheid

Lieve allemaal,

San Pedro, nogmaals, stoffiger kan het niet. De huizen zijn gemaakt van modder, hout, golfplaten en soms stenen of flessen voor de stevigheid. Zoals ik in mijn vorige blog al schreef, is San Pedro met 3000 inwoners een heel klein dorpje. Dat neemt natuurlijk niet weg dat ik er gewoon verdwaald ben. Op een avond na het uitgaan waren Dawn en ik er zeker van dat we het bord "Paseo Peatonal" eerder gezien hadden, waarna we stellig overtuigd van ons gelijk de verkeerde kant opgingen (het bord bleek overigens op elke straathoek te hangen, in my defense).

Uitgaan kan hier in kleren waarmee je in Nederland waarschijnlijk niet eens de nachtopvang in zou komen. Het maakt ze allemaal niet uit: kom maar, toeristen, bring us money! Dat gaat zelfs zo ver dat ik me serieus afvraag wat er eerder was: San Pedro of het toerisme in San Pedro. Er is genoeg moois in de omgeving om je weken bezig te houden, maar de eersten die zich hier vestigden hadden vast andere prioriteiten dan naar megallietenformaties te kijken. Het blijft midden in de woestijn, after all.

De laatste dag in San Pedro heb ik met Matt, Shannon, Ian, Fiona en Melissa mountainbikes gehuurd voor 3500 Chileense pesos(ongeveer 1 euro 20) om langs de rivier naar een plek om te zwennen te fietsen. In plaats daarvan kwamen we bij de Quebrada del Diablo, vrij vertaald iets als de ravijnen/bergen van de duivel. Helemaal onderin het ravijn liep het mountainbikepad en het was oneindig veel leuker dan zwemmen ooit had kunnen zijn. Het was het echte woestijngevoel: geen wind in het ravijn, gloeiend heet in de zon, koel in de schaduw en in de nacht vorst. Ik ben zelfs verbrand! Daarna zijn we naar de Valle de la Luna gegaan (Maanvallei), wat niet zo mooi was als het op de posters lijkt, maar desondanks mooi, mysterieus en indrukwekkend.

De grens naar Argentinie ligt net buiten San Pedro en is bedoeld als 24uurs grensovergang, maar daar stonden we om kwart over 6 ´s ochtends, "and there was no one there". Na anderhalf uur kwamen de douaniers en konden we onze weg vervolgen door een pas tussen twee vulkanen, en na 160 km kwamen we dan bij de Argentijnse grens, waar ze op wat brood na al ons eten afpakten(want ze willen dat je dat in Argentinie koopt) en ons vervolgens verder stuurden de woestijn in.

Het duurde 6 uur voordat we iets anders konden doen dan de weg volgen, voor er een afslag kwam. Er moet me even van het hart dat de grenzen zo zinloos zijn. Kijk eens op de kaart van Afrika, en je ziet dat de grenzen rondom de Sahara kaarsrecht zijn -een meter meer of minder zand maakt immers niet uit. Nu moet ik toegeven dat er een verschil is tussen de woestijn in Chili en Argentinie; Chili is echt alleen zand en rotsen, in Argentinie vind je ook korstmossen en iets wat je met veel optimisme duingras zou kunnen noemen, maar feit blijft dat het beide niet bewoonbaar en niet vruchtbaar is.

Na die 6 uur begon het landschap te veranderen; meer vegetatie(cactussen!) tot uiteindelijk groene weiden en loofbomen. Omdat we geen eten meer hadden, zouden we in Salta stoppen voor een nieuwe bevoorrading, maar de supermarkt bleek een maaand geleden afgebrand te zijn, en omdat half Salta (38000 inwoners) nu zijn boodschappen bij de Shell Shop doet, deden wij dat ook maar. Wel met de verdenking dat Shell weleens iets met de brand te maken zou kunnen hebben. ;)

De eerste ochtend in Salta begon geweldig na een warme nacht in de tent en de eerste warme douche sinds Santiago. Salta worstelt duidelijk met de kloof tussen hun inheemse cultuur en het westen. Er is veel koloniale architectuur (moet even kwijt dat de kathedraal knalroze is en de kerk bordeauxrood met geel). Het belangrijkste plein is La Plaza Nueve del Julio(de 9e van juli), omdat ze op die dag de onafhankelijkheid van Spanje verkregen(waar ik natuurlijk even op de foto geweest ben, omdat ik dan jarig ben), maar tegelijkertijd is er een Plaza Espana is aanbouw, "voor alle beschaving die ze ons gebracht hebben".

Op de terugweg heb ik de taxi laten stoppen bij een ijszaakje dat als sinds Santiago door alles en iedereen werd aangeraden. Na het koken die avond voelde ik me niet goed en om een lang verhaal kort te maken en jullie alle details te besparen: midden in de nacht ging ik met Melissa, inmiddels ook ziek, naar Jo en Jonno (crew) die in een huisje sliepen en nog twee bedden overhadden, waar ik de langste nacht van mijn leven doorbracht op de wc of op mijn knieen ervoor, vervolgens 36 uur aan 1 stuk geslapen heb, vergezeld door het soort woelige dromen dat je hebt als je ziek bent, en uiteindelijk werd ik wakker. Het zou voor het verhaal goed zijn om te zeggen dat ik me als herboren voelde, maar helaas voor mij -ik voelde me alsof ik met ietwat ongelukkige afloop had meegedaan aan de Nieuwe Uri Geller. De dag daarna gingen we alweer naar Bolivia, helaas geen paardrijden voor mij dus.

De meest miserabele man die je je maar kunt voorstellen gaf mij toegang tot Bolivia voor 14 dagen, terwijl ik steeds mijn vaders stem in mijn hoofd hoorde: If you enjoy this, please inform your face about it. Al snel kwamen we erachter dat deze man waarschijnlijk geen enkele reden heeft om blij te zijn: 2 meter na de grens (en ik bedoel echt 2 meter) hield de weg ermee op. Welkom in Bolivia.

Het is moeilijk om in Bolivia foto´s te maken, aanzgezien ze geloven dat je hun ziel afpakt als je ze fotografeert. Zolang er een vergoeding tegenover staat is dat overigens meestal geen probleem.

Aangekomen in Tupiza, bleek dat het hhotel dat we geboekt hadden, nog niet af was. Gelukkig was er een zusterhotel waar we terecht konden, waar ik de meest geweldige douche ooit heb gehad en daarna zijn we uit eten geweest. Jo had ons al gewaarschuwd: In Bolivia kunnen ze geen grote groepen aan in restaurants. Met Ian, Fiona en Mel heb ik 1,5 uur op ons eten gewacht. Bolivia heeft trouwens een national dish en dat is Chicken & Chips (inderdaad, ik dacht ook dat het een Spaans kolonie was, maar dat kan zomaar geschiedvervalsing zijn), maar Tupiza heeft een grote voorliefde voor Italiaans eten - Had ik al gezegd dat ik nog niet helemaal beter was? Arme ik.

De volgende dag gingen we naar Potosi, waar ik even over ga uitweiden omdat het me zo aangreep. Potosi is de hoogste stad ter wereld op een hoogte van 4070 meter De geschiedenis van Potosi -de roem, de rijkdom, maar ook de horror en de tragedie -zijn onlosmakelijk verbonden metde zilverproductie. In de Cerro Rico ("rijke berg") werd dit metaal gevonden en daarom werd in 1545 Potosi gesticht. De stad groeide uit tot een van de rijkste steden ter wereld en de gehele Spaans economie en de extravagantie van de monarchie steunde op de mijnen hier. Miljoenen arbeiders werden hier aan het werk gezet onder erbarmelijke omstandigheden, niet verwonderlijk dus dat ook vele miljoenen van hen stierven. Toen de zilverproductie in de 19e eeuw instortte, vertrokken de Spanjaarden en lieten de stad aan haar lot over.

Vandaag de dag zijn de mijnen nog sateeds in gebruik voor de productie van tin en wolfraam, maar Potosi is nu een van de armste steden ter wereld. Alles wat ik ooit oer het begrip "stad" dacht te weten, moest ik herzien. Huizen zijn ook hier van klei, maare vaak zijn het meer ruines. Ik ben 500 meter in de mijn afgedaald, waar de temperatuur oploopt tot 40 graden en heb jongens van nmisschien net 14 jaar daar zien ploeteren, erg aangrijpend.

En helaas is Potosi een goede weergave van Bolivia als land. De huidige regering heeft een aantal goede dingen gedaan: onderwijs is gratis, volwassenen die in hun jeugd geen onderwijs konden volgen, mogen dat nu, medische zorg voor zwangere vrouwen is gratis. Maar het gezinsinkomen is vaak zo laag dat niet eens de kinderen naar school gaan, laat staan de ouders. Je mag hier blij zijn als je een dak boven je hoofd hebt. Dat bedoel ik letterlijk: de regering vraagt alleen belasting van mensen die zo rijk zijn dat ze het zich kunnen veroorloven om een dak op hun huis te hebben. Veel Bolivianen doen overigens alsof ze een tweede verdieping erop bouwen, waardoor er technisch gezien geen dak opo zitm, maar ze er wel in kunnen leven.
Het moge duidelijk zijn dat reizen in Bolivia niet zozeer leuk ism,maar eerder verbazingwekkend en interessant, en ik realiseer me te meer hoe ontzettrend goed wij het hebben.